Trong thị trường ngoại hối, các cặp tiền tệ trong Forex chiếm phần lớn khối lượng giao dịch toàn cầu, bao gồm những đồng tiền mạnh như USD, EUR, JPY, GBP,… Việc hiểu rõ cấu trúc, ký hiệu và cách đọc các cặp tiền này là bước khởi đầu quan trọng để bạn giao dịch chính xác và hiệu quả hơn. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết giúp bạn nắm rõ từ cơ bản đến thực chiến.
Nếu bạn là người mới bước chân vào Forex, khái niệm về cặp tiền tệ có thể gây nhầm lẫn. Tuy nhiên, chỉ cần hiểu được nguyên lý ghép cặp và cách định giá, bạn sẽ thấy mọi thứ đơn giản hơn nhiều. Hãy cùng XM khám phá ngay trong nội dung dưới đây.
Cặp Tiền Tệ Trong Forex Là Gì?

Cặp tiền tệ trong Forex là sự kết hợp giữa hai loại tiền quốc gia được giao dịch đối ứng với nhau, một đồng là tiền yết giá (base), đồng còn lại là tiền định giá (quote). Trong giao dịch ngoại hối, trader không mua một loại tiền đơn lẻ mà luôn mua đồng tiền này đồng thời bán ra đồng tiền kia, tạo thành cặp tỷ giá. Đây là cấu trúc nền tảng trong mọi giao dịch Forex trên toàn cầu.
Cặp tiền tệ là gì trong thị trường Forex?
Một cặp tiền tệ (currency pair) là một ký hiệu thể hiện tỷ giá giữa hai loại tiền khác nhau. Ví dụ:
-
EUR/USD = 1.1000 nghĩa là 1 Euro (EUR) có giá trị bằng 1.1000 đô la Mỹ (USD)
Trong Forex, bạn không mua riêng Euro hay USD, mà bạn mua EUR và đồng thời bán USD — đó là lý do mọi giao dịch luôn đi kèm hai đồng tiền.
Cặp tiền cũng chia thành 3 nhóm chính:
-
Major pairs: Cặp tiền chính (EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY…)
-
Minor pairs: Cặp chéo không có USD (EUR/GBP, AUD/JPY…)
-
Exotic pairs: Cặp ngoại lai (USD/TRY, EUR/THB…)
Mỗi cặp tiền gồm những thành phần nào?
Mỗi cặp tiền luôn gồm 2 phần:
-
Base currency (đồng tiền cơ sở): đứng trước – là đơn vị tiền được mua/bán
-
Quote currency (đồng tiền định giá): đứng sau – là số tiền bạn cần để mua 1 đơn vị base
Ví dụ:
-
GBP/JPY = 185.00 → nghĩa là 1 bảng Anh = 185 yên Nhật
-
Nếu bạn Buy GBP/JPY, bạn đang mua bảng Anh và bán yên Nhật
Đây là cấu trúc bắt buộc để xác định lời/lỗ vì tỷ giá chỉ có ý nghĩa khi so sánh giữa hai đồng tiền.
Tại sao giao dịch luôn diễn ra theo cặp tiền?
Vì tiền tệ không có giá trị tuyệt đối, bạn luôn cần so sánh tiền này với tiền kia để biết được giá trị.
Ví dụ: “1 USD bằng bao nhiêu?” — câu hỏi này không có nghĩa nếu không nói rõ so với tiền nào (VNĐ? EUR? GBP?)
Forex là thị trường dựa trên chênh lệch tỷ giá giữa các đồng tiền.
Khi bạn:
-
Buy EUR/USD: kỳ vọng EUR sẽ mạnh lên so với USD
-
Sell USD/JPY: kỳ vọng USD sẽ yếu đi so với JPY
Tức là giao dịch Forex không mua “một loại hàng hóa”, mà là mua đồng này, bán đồng kia, luôn theo cặp. Trong các tài liệu giới thiệu XM, khái niệm này được nhấn mạnh như một nền tảng để hiểu cách hoạt động của toàn bộ hệ thống giao dịch.
Các Cặp Tiền Tệ Chính Trong Forex Bao Gồm Những Gì?

Các cặp tiền tệ chính trong Forex là những cặp có đồng USD kết hợp với các đồng tiền lớn như EUR, JPY, GBP, CHF, AUD, NZD và CAD tạo thành nhóm “Major Pairs” có thanh khoản và khối lượng giao dịch cao nhất thế giới. Việc phân loại các cặp tiền này giúp trader dễ xác định đặc điểm biến động, ảnh hưởng từ kinh tế vĩ mô, và chiến lược phù hợp. Dưới đây là 3 nhóm cặp chính được giao dịch nhiều nhất.
EUR/USD – Cặp tiền phổ biến nhất thế giới
EUR/USD là cặp tiền có khối lượng giao dịch lớn nhất toàn cầu, chiếm khoảng 20% – 25% tổng giao dịch Forex mỗi ngày (theo BIS, 2022).
-
EUR (euro) đại diện cho khu vực châu Âu
-
USD (đô la Mỹ) là đồng tiền dự trữ toàn cầu
Cặp này có:
-
Spread thấp nhất trong số các cặp (do thanh khoản cao)
-
Phản ứng mạnh với dữ liệu kinh tế Mỹ – châu Âu
-
Phù hợp cho cả người mới và trader chuyên nghiệp vì độ ổn định cao
USD/JPY, GBP/USD, USD/CHF – Những lựa chọn ổn định
Các cặp này vẫn thuộc nhóm “Major”, nhưng mỗi cặp có đặc trưng riêng:
-
USD/JPY: Phản ánh quan hệ Mỹ – Nhật, thường có dao động mạnh khi có tin tức lãi suất từ Fed hoặc BoJ
-
GBP/USD: Còn gọi là “Cable”, biến động mạnh hơn EUR/USD, nhạy với chính trị Anh (Brexit, lạm phát UK)
-
USD/CHF: Cặp “safe haven” nhờ đồng franc Thụy Sĩ, biến động thấp, ổn định trong thị trường rủi ro
Những cặp này thường được lựa chọn bởi trader thích phân tích kỹ thuật theo xu hướng trung bình – dài hạn.
AUD/USD, NZD/USD, USD/CAD – Cặp hàng hóa (commodity pairs)
Ba cặp này được gọi là cặp tiền hàng hóa vì giá trị của chúng bị ảnh hưởng mạnh bởi giá nguyên liệu thô:
-
AUD/USD: Gắn liền với giá quặng sắt và vàng, vì Úc là quốc gia xuất khẩu lớn
-
NZD/USD: Phụ thuộc vào giá sữa và nông sản, phản ánh sức khỏe kinh tế New Zealand
-
USD/CAD: Nhạy với giá dầu thô, do Canada là một trong những nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới
Những cặp này có biến động cao hơn vào phiên Á – Mỹ, phù hợp với trader theo dõi hàng hóa và tin tức kinh tế.
Cách Đọc Một Cặp Tiền Tệ Trong Forex Chi Tiết

Cách đọc một cặp tiền tệ trong giao dịch Forex dựa vào thứ tự giữa đồng tiền cơ sở (base) và đồng tiền định giá (quote), cùng với tỷ giá thể hiện giá trị quy đổi giữa hai loại tiền tệ. Hiểu đúng cấu trúc và ý nghĩa tỷ giá giúp nhà giao dịch xác định thời điểm nên mua hay bán cặp tiền một cách hiệu quả và tránh sai lầm phổ biến của người mới.
Base currency và quote currency là gì?
Trong một cặp tiền, đồng tiền đứng trước là base currency, và đồng đứng sau là quote currency. Tỷ giá của cặp tiền thể hiện số lượng đơn vị quote cần để mua 1 đơn vị base.
Ví dụ:
-
Cặp EUR/USD
-
EUR là base (đồng cơ sở)
-
USD là quote (đồng định giá)
-
Nếu EUR/USD = 1.2000, có nghĩa là 1 Euro = 1.2000 USD
Nguyên tắc ghi nhớ:
-
Buy cặp tiền → bạn mua base, bán quote
-
Sell cặp tiền → bạn bán base, mua quote
Tỷ giá 1.2000 trong EUR/USD có nghĩa là gì?
Khi bạn thấy EUR/USD = 1.2000, điều này có nghĩa:
-
1 Euro = 1.2000 đô la Mỹ
-
Nếu bạn mua cặp EUR/USD, bạn đang dùng USD để mua Euro
-
Nếu bạn bán cặp EUR/USD, bạn đang dùng Euro để mua USD
Ví dụ thực tế:
-
Bạn mua 1 lot EUR/USD (tương đương 100.000 EUR) ở giá 1.2000
-
Nếu tỷ giá tăng lên 1.2050 → bạn lời 50 pip → lợi nhuận khoảng 500 USD nếu không đòn bẩy
Việc hiểu tỷ giá giúp bạn tính được lời/lỗ và dự đoán hướng thị trường khi phân tích kỹ thuật.
Khi nào nên “mua” hay “bán” một cặp tiền?
Trong Forex, bạn không mua “đồng tiền”, mà bạn mua một cặp dựa trên dự đoán về mối quan hệ giữa hai đồng tiền:
-
Mua (Buy) EUR/USD khi bạn tin EUR sẽ tăng giá so với USD
-
Bán (Sell) USD/JPY khi bạn dự đoán USD sẽ yếu hơn so với JPY
Ứng dụng giao dịch:
-
Nếu Mỹ công bố lạm phát tăng cao → kỳ vọng Fed tăng lãi suất → USD mạnh lên → có thể bán EUR/USD
-
Nếu châu Âu tăng trưởng tốt → kỳ vọng EUR tăng → có thể mua EUR/USD
Việc đọc đúng cặp tiền và phân tích bối cảnh sẽ giúp bạn không bị nhầm hướng giao dịch.
Tại Sao Các Cặp Tiền Chính Được Ưa Chuộng Hơn Các Cặp Khác?

Có, các cặp tiền chính như EUR/USD, GBP/USD, USD/JPY được ưa chuộng hơn vì chi phí giao dịch thấp hơn, thanh khoản cao hơn và biến động dễ dự đoán hơn so với cặp chéo hoặc cặp ngoại lai. Đây là lý do tại sao đa số trader mới lẫn chuyên nghiệp đều bắt đầu và duy trì giao dịch chủ yếu trong nhóm “major pairs”.
Cặp chính có spread thấp hơn cặp chéo không?
Có. Spread (mức chênh lệch giá mua – giá bán) của các cặp chính luôn thấp hơn đáng kể:
-
EUR/USD: chỉ từ 0.6 – 1.0 pip
-
USD/JPY, GBP/USD: khoảng 1 – 2 pip
-
Trong khi đó, cặp chéo như EUR/GBP hoặc AUD/CHF thường có spread 2 – 4 pip
-
Cặp ngoại lai (exotic) như USD/TRY có thể từ 10 pip trở lên
Spread thấp → chi phí vào/thoát lệnh rẻ hơn → phù hợp với cả scalping và giao dịch ngắn hạn.
Tính thanh khoản của các cặp chính cao đến mức nào?
Các cặp chính chiếm hơn 70% tổng khối lượng giao dịch Forex toàn cầu (theo báo cáo BIS – Ngân hàng Thanh toán Quốc tế, 2022):
-
EUR/USD là cặp có thanh khoản cao nhất
-
USD/JPY, GBP/USD cũng nằm trong top đầu
Thanh khoản cao giúp:
-
Lệnh được khớp gần như tức thì, kể cả khối lượng lớn
-
Ít bị trượt giá (slippage) trong điều kiện thị trường bình thường
-
Spread ổn định ngay cả trong giờ tin tức, giúp quản lý rủi ro tốt hơn
Biến động của cặp chính có dễ phân tích hơn?
Có. Biến động của các cặp chính thường phản ánh trực tiếp các dữ liệu kinh tế lớn, như:
-
Thông báo từ Fed (USD), ECB (EUR), BOE (GBP)
-
Chỉ số CPI, GDP, việc làm → tác động rõ lên các cặp chính
-
Tin tức có lịch rõ ràng, dễ theo dõi trên lịch kinh tế Forex
Do đó, các cặp chính thường tuân theo xu hướng rõ ràng hơn, dễ áp dụng các phương pháp phân tích kỹ thuật như:
-
Breakout – trendline – hỗ trợ/kháng cự
-
Price Action – mô hình nến – Fibonacci
Yếu Tố Nào Ảnh Hưởng Đến Biến Động Của Các Cặp Tiền Chính?

Biến động của các cặp tiền chính trong Forex chịu ảnh hưởng trực tiếp từ các yếu tố như tin tức kinh tế vĩ mô, lãi suất trung ương, và giá hàng hóa chiến lược như dầu. Hiểu được những yếu tố này giúp trader giao dịch có định hướng và bám sát thời điểm biến động lớn.
Tin tức kinh tế nào tác động mạnh đến EUR/USD, GBP/USD?
Các cặp tiền chính như EUR/USD và GBP/USD phản ứng mạnh với dữ liệu kinh tế từ Mỹ, khu vực Eurozone và Anh. Các tin tức quan trọng gồm:
-
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) – ảnh hưởng đến kỳ vọng lạm phát
-
Báo cáo việc làm (Non-Farm Payrolls, UK Jobs Data) – tác động đến kỳ vọng phục hồi kinh tế
-
Chỉ số PMI sản xuất/dịch vụ – phản ánh sức khỏe kinh doanh
-
GDP quý – định hướng sức mạnh tiền tệ dài hạn
Những tin này thường được công bố định kỳ theo lịch kinh tế (Forex Calendar), thường gây biến động mạnh ngay trong vòng 15 phút đầu sau khi công bố.
Lãi suất của FED, ECB ảnh hưởng thế nào đến USD, EUR?
Lãi suất là công cụ chính của ngân hàng trung ương để điều tiết lạm phát và tăng trưởng.
-
FED (Mỹ) điều hành chính sách tiền tệ cho USD
-
ECB (Ngân hàng Trung ương Châu Âu) điều hành lãi suất đồng EUR
Khi FED tăng lãi suất:
-
USD mạnh lên vì dòng tiền chảy vào USD để hưởng lợi suất cao hơn
-
EUR/USD thường giảm
Khi ECB cắt giảm lãi suất: EUR suy yếu vì lợi suất thấp hơn → EUR/USD giảm
Theo nghiên cứu của Federal Reserve Bank of New York (2021), chính sách lãi suất có ảnh hưởng trực tiếp đến tỷ giá tiền tệ trong ngắn và trung hạn, đặc biệt qua kênh kỳ vọng lợi suất.
Giá dầu ảnh hưởng đến USD/CAD ra sao?
USD/CAD là một cặp tiền hàng hóa vì CAD (đô la Canada) có mối tương quan chặt với giá dầu thô:
-
Canada là nước xuất khẩu dầu lớn thứ tư thế giới
-
Khi giá dầu tăng → xuất khẩu của Canada có lợi → CAD mạnh lên → USD/CAD giảm
-
Ngược lại, giá dầu giảm mạnh → tác động tiêu cực đến CAD → USD/CAD tăng
Theo phân tích từ Bank of Canada (BoC, 2020), có mối liên hệ rõ ràng giữa biến động dầu WTI và tỷ giá USD/CAD, đặc biệt trong giai đoạn thị trường hàng hóa biến động mạnh.
Nắm vững các cặp tiền tệ chính và cách đọc chúng là nền tảng để bạn phân tích thị trường, đặt lệnh và kiểm soát rủi ro hiệu quả. Trong quá trình học giao dịch XM, bạn sẽ được hướng dẫn chi tiết cách nhận diện các cặp tiền chính và chiến lược sử dụng chúng phù hợp với điều kiện thị trường thực tế. Hãy luôn bắt đầu bằng việc hiểu rõ bạn đang giao dịch gì, từ đó xây dựng chiến lược phù hợp.

Lina Vexley là chuyên gia đào tạo giao dịch với thế mạnh giúp người mới nắm vững kiến thức forex từ cơ bản đến nâng cao. Cô đồng hành cùng hàng nghìn trader trong hành trình tiếp cận sàn XM và kỹ năng giao dịch chuyên nghiệp. Email: [email protected]